Melasa w diecie koni
Melasa to produkt uboczny, który powstaje podczas produkcji cukru z buraków cukrowych, karobu czy trzciny cukrowej. W końcowym etapie rafinacji powstaje lepki, gęsty, brunatny syrop o niskiej zawartości cukru, ale o bardzo dużej zawartości przeciwutleniaczy oraz składników mineralnych – witamin i minerałów. W zależności od etapu rafinacji barwa melasy i zawartość w niej cukru różni się znacząco.
Melasa – cenne źródło witamin i minerałów
Melasa jest przede wszystkim źródłem węglowodanów, a więc energii. Ponadto jest cennym źródłem składników odżywczych, przede wszystkim witamin i minerałów, które stanowią ok. 6-10% suchej masy. Przykładem takiego produktu jest Chevinal firmy Foran, suplement witaminowo-mineralny, którego głównym składnikiem jest melasa. Sód, potas, magnez, fosfor, wapń, miedź, żelazo oraz selen, miedź i mangan to podstawowe minerały, które znajdziemy w melasie. Cechuje ją duża zawartość witamin z grypy B (witamina B3, B5, B6, B9) oraz choliny. Jest ona bogata w przeciwutleniacze potrzzebne m.in. do prawidłowej pracy mięśni. Nie zawiera jednak zbyt dużej ilości białka (ok. 3-8%), włókna ani tłuszczy (1-2%), dlatego jej nadmierne podawanie nie jest korzystnie dla końskiego organizmu.
Melasa w paszy – po co ją stosować?
Melasa i płynne mieszanki z dodatkiem melasy są używane w paszach dla zwierząt już od XIX wieku z wielu powodów. Przede wszystkim pasze z dodatkiem melasy są dla koni bardziej apetyczne. Pozwalają na zredukowanie pylenia się paszy, łatwość granulowania oraz zwiększoną wilgotność. Pasze zawierające melasę mogą mieć wydłużony okres przydatności do spożycia. Cechuje je łatwość przechowywania w okresie zimowym i zdolność do przenoszenia dodatkowych składników odżywczych połączonych za pomocą melasy. Dodatek melasy przyczynia się do naturalnego zwiększenia wartości witanin i minerałów w paszy, w szczególnosci witaminy B6. Pasze oraz sieczki bez dodatku melasy powinny być wykorzystywane przede wszystkim w diecie koni z insulinoopornością oraz innymi chorobami metabolicznymi.
Melasa z buraków cukrowych a melasa z trzciny cukrowej
Melasa z buraków cukrowych w przeciwieństwie do melasy z trzciny cukrowej zawiera nieco więcej białka (ok. 8%) W procesie produkcji pasz oraz sieczek dla koni wykorzystuje się oba rodzaje melasy.
Glukoza niezbędna do pracy końskiego organizmu
Prócz sacharozy melasa zawiera inne cukry, takie jak glukoza i fruktoza. Glukoza jest głównym źródłem energii wykorzystywanym przez komórki końskiego ciała, w tym koński mózg. W związku z tym pewna ilość cukru w diecie jest niezbędna i pomaga zachować zdrowie koni, nawet jeśli są one podatne choroby metaboliczne (m.in. ochwat).
Pasza w 100% wolna od cukru – mit
W rzeczywistości znalezienie paszy w 100% bezcukrowej jest praktycznie niemożliwe, ponieważ wiele zawartych w niej składników będzie zawierało naturalne źródło cukru, nawet jeśli pasza nie zawiera dodatku melasy. Konie i kuce cierpiące na choroby metaboliczne (m.in. ochwat) wymagają diety „niskocukrowej”, a nie „bezcukrowej”. Zaleca się aby pasza stosowana w diecie koni cierpiących na zaburzenia metaboliczne nie przekraczała 10% łącznej zawartości cukru i skrobi, natomiast pasza dla koni wrzodowych 20% tych wartości.
Melasa dla koni sportowe
Jaki udział składników odżywczych w paszy ma melasa? Melasa niewątpliwie zwiększa ładunek energetyczny paszy ze względu na zawartość cukru, a więc paliwa. W rzeczywistości zawartość energetyczna jest porównywalna z owsem, chociaż energia zawarta w owsie jest dostarczana przez skrobię, a nie cukier. Ponadto melasa zawiera znaczną ilość suchej masy, do 85%. Melasa ma zwykle wysoką zawartość wapnia, ponieważ wapno (wodorotlenek wapnia) jest zwykle używane podczas przetwarzania trzciny cukrowej. Poza tym oferuje niewiele składników odżywczych. W melasie obecne są niewielkie lub zerowe ilości białka, błonnika, tłuszczu więc należy ją stosować z umiarem.
