Wysłodki buraczane w końskiej diecie
Faktów i mitów dotyczących żywienia koni wysłodkami buraczanymi jest bardzo wiele. Czym tak naprawdę jest burak cukrowy i czy powinniśmy go stosować
w żywieniu koni?
Wysłodki buraczane dla koni
Burak cukrowy jest warzywem okopowym korzennym wykorzystywanym w żywieniu koni. W procesie produkcji cukru powstają wysłodki buraczane, które cechuje wysoka zawartość włókna oraz niska zawartość skrobi. Dzięki temu są łatwostrawną, lekką paszą dla koni, szczególnie polecaną dla koni starszych jako uzupełnienie porcji włókna w codziennej diecie. Powstałe w procesie produkcji cukru niemelasowane wysłodki buraczane cechuje niska zawartość cukru (około 5%). Na rynku paszowym występują też wysłodki melasowane nisko- i wysokocukrowe (zawartość cukru na poziomie nawet powyżej 23%). Wraz ze wzrostem zawartości cukru wzrasta ich kaloryczność. W rzeczywistości burak cukrowy jest znacznie bardziej strawny i przyswajalny niż siano. Ponadto zawiera podobny poziom energii (kalorii) jak ziarna zbóż i pasz budujących, dlatego często określa się go mianem „super włókna”. Wysłodki stosowane są głównie zimą kiedy dostęp do trawy jest ograniczony.
Wartości odżywcze wysłodków buraczanych
Buraki cukrowe są dość kaloryczne przez co bardzo często wykorzystywane są w żywieniu koni chudych, które muszą przybrać na wadze. Wysłodki buraczane cechuje wysoka zawartość włókna. Wysłodki są bogate w wapń i ubogie w fosfor dzięki czemu utrzymują odpowiedni stosunek wapnia do fosforu w diecie koni (1,5-2:1). Oprócz niskiej zwartości cukru mają również bardzo niską zawartość skrobi (około 1%), co czyni je dobrą alternatywą dla ziaren zbóż i mieszanek zbożowych, szczególnie dla pobudliwych koni i kucy, a także koni i kucy podatnych na ochwat i wymagających niskocukrowej diety. Burak cukrowy ma niską zawartość minerałów i nie zawiera witamin. Żywiąc konie wysłodkami należy uzupełniać dzienną porcję składników odżywczych przez stosowanie odpowiedniej dawki mieszanek paszowych, balancerów lub suplementów witaminowo-mineralnych o szerokim składzie. Na rynku występują również wysłodki wzbogacone o witaminy i minerały np. Spillers Speedy Mash czy St.Hippolyt Mineral Beet Pulp, które dostarczają niezbędnych składników odżywczych w jednym produkcie.
Sposób przygotowania wysłodków buraczanych
Najwazniejszą regułą w stosowaniu wysłodków w żywieniu koni jest konieczność namoczenia przed podaniem. Jest to konieczne, ponieważ podanie suchych lub niedostatecznie namoczonych wysłodków może powodować wchłanianie wilgoci i pęcznienie w układzie pokarmowym koni. Taka sytuacja zwiększa ryzyko kolki, przytkania, a w skrajnych przypadkach nawet pęknięcia żołądka. W zależności od sposobu przetworzenia i wielkości granulatu wysłodki należy moczyć od 10 do nawet 24 godzin przed podaniem. W gotowych mieszankach paszowych zawartość suchych wysłodków buraczanych nie powinna przekraczać 5-10% (w zależności od obecności innych silnie pęczniejących komponentów paszowych np. otrębów pszennych). Należy pamiętać, że wysłodki należy skarmić w przeciągu kilku godzin od przygotowania, aby nie dopuścić do ich sfermentowania (szczególnie latem).
Dawkowanie wysłodków buraczanych
Jednorazowa dawka wysłodków nie powinna przekraczać 400g suchej masy na posiłek. Wysłodki namaczane w proporcji 1:4 w wodą po namoczeniu osiągną wagę około 2kg, a więc maksymalną wagę jednego posiłku. W przypadku kucy i mniejszych koni dawkę należy zredukować o 30-50%. Napęczniałe wysłodki zawierają do 80-85% wody, co często zaburza szacunek wagi podawanych wysłodków i prowadzi do niewystarczającej dawki składników odżywczych w diecie. Jedna miarka paszy granulowanej często ma 4-5 więcej kalorii i składników odżywczych niż miarka namoczonych wysłodków buraczanych.
Stosowane w końskiej diecie wysłodki buraczane są wszechstronną i użyteczną paszą. Tak jak każda inna pasza, wysłodki buraczane należy stosować w odpowiedni sposób, aby przyniosły korzyści i zamierzone efekty.
